ทำไมบางประเทศพวงมาลัยอยู่ซ้ายบางประเทศอยู่ขวา?

          ในตอนที่ผมมีโอกาสได้ไปเที่ยวประเทศในยุโรป ในครั้งนั้นก็ไปกันหลายคนครับ การเดินทางด้วยรถไฟระหว่างเมืองนับว่าเป็นเรื่องที่สะดวกมากๆสำหรับประเทศในแถบยุโรป แต่ราคานั้นเอาเรื่องเลยทีเดียว T_T พวกเราก็เลยตัดสินใจที่จะเช่ารถกัน การเช่ารถในยุโรปก็ไม่ยากครับเพียงแค่คุณไปทำใบขับขี่ระหว่างประเทศคุณก็สามารถที่จะเช่ารถที่นู่นขับกันได้แล้ว แต่สิ่งนึงที่ผมก็กล้าๆกลัวๆตอนแรกก็คือ ไอ่ประเทศยุโรปที่จะไปเนี่ยพวงมาลัยรถมันอยู่ทางซ้ายนะสิ (ฝั่งคนนั่งของรถเมืองไทย) แต่พอได้ขับไม่กี่นาทีก็ไม่ได้เป็นปัญหาสักเท่าไร เชื่อว่าเพื่อนๆที่เคยมีโอกาสขับรถพวงมาลัยซ้ายก็คงจะไม่เจอปัญหาการกะระยะเพราะก็ไม่ได้ต่างจากขับขวาสักเท่าไร แต่เรื่องที่สำคัญมันอยู่ตรงนี้ครับ พอเปลี่ยนไปขับพวงมาลัยซ้ายแล้ว ระบบการขับรถก็ต่างกับบ้านเราครับก็คือในบ้านเรานั้นใช้หลัก Keep left rule แปลเป็นไทยได้ว่าหลักชิดซ้าย แปลต่อให้เข้าใจอีกทีก็คือ ประเทศเราขับรถชิดซ้ายครับ ฟุตบาทอยู่ด้านซ้าย เวลาแซงก็แซงขวา แต่ในประเทศยุโรปที่ขับพวงมาลัยซ้ายนั้นเค้ายึดหลัก Keep right rule ครับ เวลาขับก็จะชิดขวา ฟุตบาทอยู่ขวา แล้วก็ขับเร็วจะแซงซ้ายครับ เวลาไปขับก็จะมีงงบ้างเวลาขับเข้าแยกก็จะต้องมองซ้ายขวานานสักหน่อยเพราะงงว่ารถมันจะมาทางไหน ครั้งนึงที่ขับเข้าไปเจอวงเวียนในถนนเล็กๆ พอเข้าวงเวียนปุ๊ปผมหักซ้ายเลยแล้ววนขวา ส่วนรถด้านหลังหักขวาแล้ววนซ้าย ไปได้แค่ครึ่งทางก็รู้ตัวแล้วว่าวนผิด (โชคดีนะเป็นถนนเล็กๆไม่มีรถวิ่งเท่าไร) แทบจะเอาที่บังแดดมาบังหน้าเลยครับ อุตส่าห์ท่องมาตลอดทางว่าชิดขวา ชิดขวา ดันมาตายตรงวงเวียนสะได้ ^_^

ที่มา: www.todayifoundout.com/

            จะว่าไปแล้วขับไปสักพักก็ปรับตัวได้ครับกับระบบการขับรถที่ต่างกัน และก็เป็นทริปที่สนุกสำหรับการขับรถในยุโรป และนี่ก็เป็นที่มาของประเด็น HowWhy? ในวันนี้ครับ ความสงสัยของผมมันเกิดขึ้นว่าทำไมแต่ละประเทศถึงใช้ระบบต่างกัน พวงมาลัยซ้ายบ้างขวาบ้าง ขับรถชิดซ้ายบ้างขวาบ้าง อะไรเป็นตัวกำหนด แล้วจุดเริ่มต้นมันมาจากไหน เดี๋ยวผมจะพาเพื่อนๆชาว HowWhy? ไปหาคำตอบกัน แต่ก่อนที่จะไปหาคำตอบคงมีเพื่อนๆบางคนนึกได้ว่า ก็เพราะมันทำให้แซงง่ายไง พวงมาลัยขวาแซงขวา พวงมาลัยซ้ายก็แซงซ้าย คนขับจะได้เห็นรถข้างหน้าได้ชัดเจน อันนั้นก็จริงครับแต่ผมจะพาเพื่อนๆไปหาต้นตอของคำตอบกันให้ลึกกว่านี้ว่าแล้วจริงๆแล้ว ระบบขับรถชิดซ้ายขวา กับพวงมาลัยซ้ายขวา อันไหนมันมาก่อนกันแน่ อะไรเป็นเหตุอะไรเป็นผล และเพื่อที่จะหาคำตอบนั้นผมจะพาคุณผู้อ่านย้อนเวลาไปสัก 700ปี ในช่วงศตวรรษที่ 13

          ในช่วงศตวรรษที่ 13 นั้นเป็นยุคที่รุ่งเรืองของอาณาจักรโรมัน และบุคคลที่มีอิทธิพลอย่างมากในยุคนั้นก็คือ “โป๊ป” ผู้ครองตำแหน่งโป๊ปในยุคนั้นก็คือ โป๊ปโบนิเฟซที่ 8 และสิ่งหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับคำถามที่เราสงสัยก็คือ คำสั่งของโป๊ปที่ว่า “บุคคลที่เดินทางเข้ามากรุงโรมทุกคนจะต้องเดินชิดฝั่งซ้าย” ซึ่งนั่นก็คือการประกาศใช้หลัก Keep left rule อย่างที่ผมได้เกริ่นไว้ในย่อหน้าที่แล้ว แต่อย่างไรก็ตามโป๊ปไม่ได้เป็นคนคิดกฎ Keep left rule ขึ้นมาหรอกนะครับ แต่มันมาก่อนหน้านั้นแล้วต่างหาก ซึ่งไอ่ตัวกฏ Keep left เนี่ยมันก็มีข้อดีในตัวของมันเองที่พอจะทำให้คนในยุโรปยอมรับโดยเฉพาะในการเดินทัพ เพื่อนๆคงไม่ปฏิเสธนะครับว่าในโลกของเราเนี่ยมีคนถนัดมือขวามากกว่าถนัดมือซ้าย และถ้าผมให้ดาบเพื่อนๆคนละ 1 เล่ม สำหรับเพื่อนๆที่ถนัดมือขวาคุณจะเอาดาบแขวนไว้ฝั่งซ้ายหรือฝั่งขวาครับ...... ใช่มั๊ยครับสำหรับคนที่ถนัดมือขวาการเอาฝักดาบแขวนไว้ฝั่งซ้ายมันจะสะดวกกว่าเวลาที่จะชักดาบหรือเก็บดาบ ซึ่งการที่เดินชิดฝั่งซ้ายเนี่ยจะทำให้เวลาที่ต้องวิ่งเข้าปะทะกับคู่ต่อสู้ (โดยเฉพาะพวกทหารม้า) จะสะดวกกว่าการเดินชิดฝั่งขวา และนั่นก็ดีพอที่จะทำให้กฏ Keep left ถูกใช้ไปทั่วทวีปยุโรปอย่างไรคู่แข่งจนถึงศตวรรษที่ 18

          ข้ามมาอีกทวีปที่อเมริกา กฏ Keep right rule ถูกใช้โดยเหล่าคนขับรถม้าครับ ลองนึกภาพรถม้าดูนะครับ รถม้าที่ผมจะพูดถึงก็คือรถม้าที่ในหนึ่งขบวนประกอบไปด้วยม้ามากกว่าหนึ่งตัว และสิ่งที่คนอเมริกันในยุคนั้นทำเหมือนๆกันก็คือ จะนั่งขี่ม้าตัวที่อยู่ฝั่งซ้ายและตัวหลังสุดครับเพราะมันสะดวกเวลาที่จะลงแซ่ม้าด้วยมือขวา ทีนี้เวลาขี่ไปตามทางและเจอกับรถม้าที่วิ่งสวนมา พวกเขาก็จะต้องหลบเพื่อไม่ให้ชนกันและการหลบโดยการขับชิดขวาเป็นสิ่งที่ง่ายกว่าเนื่องจากจะได้มองเห็นทางซ้ายที่ต้องสวนกับรถม้าฝั่งตรงข้ามได้ชัดเจนว่าจะชนหรือเปล่า นอกจากนั้นยังช่วยให้โบกมือทักทายหรือหยุดคุยกับคนที่สวนมาได้ถนัดมากกว่า และนี่ก็จึงเป็นที่มาของ Keep right rule ในอเมริกา

          กลับมาที่ยุโรปอีกครั้ง อย่างที่ได้บอกไปว่ากฏ Keep left rule นั้นเป็นที่ยอมรับในยุโรปมาหลายร้อยปี แต่สิ่งที่เราเห็นกันในปัจจุบันคือประเทศในยุโรปส่วนใหญ่กลับใช้ Keep right rule กันสะส่วนใหญ่เว้นก็แต่อังกฤษที่ใช้แบบบ้านเราคือ Keep left rule ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น ??

          เหตุการณ์ที่ทำให้ทั่วทั้งยุโรปเปลี่ยนมาเป็น Keep right rule ค่อนข้างที่จะคลุมเครือ แต่สาเหตุที่ดูจะชัดเจนที่สุดก็คือการก้าวขึ้นมามีอำนาจของฝรั่งเศสเหนือประเทศอื่นในยุโรปในยุคของ “นโปเลียน” มีหลากหลายสาเหตุที่ทำให้นโปเลียนเปลี่ยนมาใช้ Keep right rule บ้างก็ว่าเมื่อนโปเลียนปฏิวัติฝรั่งเศสแล้วก็ไม่อยากที่จะทำอะไรตามแบบที่คริสตจักรวางไว้ แต่อีกสาเหตุนึงที่น่าจะเป็นไปได้ก็คือ นโปเลียนนั้นเป็นคนที่ถนัดมือซ้าย และเพื่อไม่ให้มีใครมาเกะกะมือฝั่งที่ถือดาบ นโปเลียนจึงสั่งให้ทหารเดินสวนสนามโดยการเดินชิดฝั่งขวา และเมื่อฝรั่งเศสแพร่อาณานิคมไปทั่วยุโรปจึงทำให้ในแต่ละประเทศที่เป็นเมืองขึ้นต้องรับวัฒนธรรม Keep right rule ไปด้วยและหนึ่งในนั้นก็คือเยอรมนี พอถึงยุคสงครามโลกเยอรมนีก็เป็นประเทศที่ก้าวขึ้นมายิ่งใหญ่ในยุโรปและนั่นก็เป็นอีกหนึ่งเหตุการณ์ที่ Keep right rule ได้กระจายไปทั่วยุโรป

          อย่างไรก็ตามเพื่อนๆหลายคนคงยังสงสัยอยู่ว่า แล้วอังกฤษหละ ก็อยู่ในยุโรปเหมือนกันไม่ใช่หรอแต่ทำไมอังกฤษยังคงขับรถชิดซ้ายกันจนมาถึงปัจจุบัน นั่นก็เพราะ Keep left rule นั้นถูกใช้กันอย่างแพร่หลายในอังกฤษมานานแล้วนั่นเอง ในขณะที่คนอเมริกันชอบนั่งอยู่บนม้าตัวหลังฝั่งซ้าย คนอังกฤษกลับชอบที่จะนั่งชิดฝั่งขวา และนั่นจึงทำให้คนอังกฤษขี่รถม้าชิดซ้ายมาจนถังปัจจุบันแม้จะเปลี่ยนเป็นรถยนต์แล้วก็ยังคงขับชิดซ้าย ยิ่งไปกว่านั้นอังกฤษก็ไม่เคยพ่ายแพ้ให้แก่ฝรั่งเศสหรือเยอรมนีในสงครามครั้งไหนๆ ดังนั้นอังกฤษจึงยังคงใช้ Keep left rule มาได้จนถึงปัจจุบัน

          มาถึงตรงนี้แล้วเพื่อนๆคงได้คำตอบกันแล้วนะครับว่า ทำไมบางประเทศถึงขับรถชิดซ้าย บางประเทศขับรถชิดขวา ซึ่งในกรณีของอังกฤษและอเมริกานั้นเป็นสาเหตุมาจากตำแหน่งที่นั่งขี่รถม้า (เปรียบเสมือนตำแหน่งพวงมาลัยในปัจจุบัน) ส่วนในกรณีของยุโรปก็มาจากระบบของทหาร แต่การที่รถยนต์ในแต่ละประเทศมีพวงมาลัยฝั่งซ้ายบ้าง ขวาบ้าง ก็ไม่ได้มาจากสาเหตุดังกล่าวทั้งหมดหรอกนะครับ สาเหตุหลักนั้นก็อย่างที่เพื่อนๆพอจะเดาได้ก็คือ ถ้าต้องแซงขวาก็พวงมาลัยขวา แซงซ้ายก็พวงมาลัยซ้าย นั่นก็เป็นสิ่งที่พัฒนามาให้เหมาะกับสถาพแวดล้อม แต่เชื่อมั๊ยครับว่าถึงแม้ว่าในอเมริกาจะใช้ระบบ Keep right แต่ในยุคแรกๆของรถยนต์นั้น ผู้ผลิตรถยนต์ก็ต่างสร้างรถยนต์กันตามใจชอบ โดยรถยนต์ในสมัยนั้นส่วนใหญ่จะมีพวงมาลัยอยู่ทางขวาเหมือนไทย แต่เวลาขับดันขับชิดขวา จุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำให้รถยนต์ในอเมริกาหันมาใช้พวงมาลัยซ้ายกันก็ต้องขอบคุณ Henry Ford ครับ Henry ford นั้นเป็นผู้ก่อตั้งรถยนต์ยี่ห้อ Ford และเขาเองก็ชอบรถที่ขับพวงมาลัยซ้าย จึงทำให้รถยนต์ Ford มีแต่พวงมาลัยซ้าย และเมื่อรถยนต์ Ford ขึ้นมาเป็นผู้นำในอุตสาหกรรมรถยนต์ของอเมริกาจึงทำให้ผู้ผลิตรายอื่นตัดสินใจเปลี่ยนรถยนต์ของตนให้เป็นพวงมาลัยซ้ายทั้งหมดนั่นเอง

          มาถึงตอนสุดท้ายแล้วนะครับ หลายคนคงอยากถามผมว่าแล้วประเทศไทยละไม่มีประวัติศาสตร์อย่างประเทศอื่นบ้างหรอ อันนี้ผมก็ไม่รู้หรอกนะครับว่าเราใช้ Keep left rule กันตั้งแต่สมัยขี่ช้างหรือเปล่า แต่การที่เราขับรถชิดซ้ายและมีพวงมาลัยขวานั้นเป็นเพราะเรารับวัฒนธรรมมาจากอังกฤษครับ ในสมัยนั้นก็น่าจะประมาณยุค ร.4 ร.5 ที่รถยนต์คันแรกเข้ามาในประเทศไทย และรถยนต์คันนั้นก็มาจากอังกฤษครับ หลังจากนั้นก็มีการนำเข้ารถยนต์มาอีกหลายคันโดยนำมาใช้ในทางราชการเท่านั้น และเราก็ได้ติดต่อนำเข้ารถจากประเทศอังกฤษ และนั่นก็จึงเป็นสาเหตุว่าทำไมเราถึงขับรถชิดซ้ายและมีพวงมาลัยขวา นั่นก็เพราะเราใช้หลักเดียวกับประเทศอังกฤษนั่นเอง

อ้างอิง : 

1. http://www.todayifoundout.com/index.php/2010/06/why-some-countries-drive-on-the-right-and-some-countries-drive-on-the-left/

2. http://www.civicesgroup.com/forum/post977341

3. http://guru.google.co.th/guru/thread?tid=474247b3f3184698

4. http://www.ac102.com/webboard/index.php?topic=3088.0;wap2 (สำหรับคนที่สนใจประวัติของประเทศอื่นๆดูที่เว็ปนี้เลยครับ)

5. http://www.baanjomyut.com/library/thaicar_history/

สงวนสิทธิ์การนำไปทำซ้ำ อนุญาตให้เผยแพร่ได้

16 เมษายน 2557

Copyright (c) 2014. Use of such content either in part or in whole without permission is prohibited.

16 April 2014